अमेरिकाको आक्रमणमा इरानका तीन आणविक केन्द्र ध्वस्त

संयुक्त राज्य अमेरिकाले इरानका तीन मुख्य आणविक केन्द्रहरूमा हवाई आक्रमण गरेका छन्।

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले शनिबार राति सामाजिक सञ्जालमार्फत सार्वजनिक गर्दै इरानको फोर्डो, नातान्ज र इस्फहान नामका आणविक साइटमा लक्षित हवाई हमला गरिएको पुष्टि गरेका हुन्। उनका अनुसार सबै अमेरिकी विमानहरू सुरक्षित रूपमा फर्किएको र फोर्डो साइटमा ‘पूर्ण क्षमताको बम’ प्रयोग गरिएको छ।

यस आक्रमणमा अमेरिकी वायु सेनाले B-2 स्टेल्थ बमवर्षक विमान प्रयोग गरेको र ती विमानबाट भूमिगत लक्ष्य भेदन गर्न सक्ने GBU-57 “bunker-buster” बमहरू खसालिएको अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमहरूले जनाएका छन्। त्यस्तै, इरानका आणविक केन्द्रहरूमध्ये नातान्ज र इस्फहान क्षेत्रमा ३० वटा Tomahawk क्रूज मिसाइलहरू प्रहार गरिएको बताइएको छ। फोर्डो साइटमा भने विशेष खालका १२ वटा MOP बमहरू प्रयोग गरिएको जानकारी प्राप्त भएको छ, जसले सुरक्षित भूमिगत संरचनाहरूमा ठूलो क्षति पुर्‍याएको बताइएको छ।

राष्ट्रपति ट्रम्पले उक्त कारबाहीलाई “शान्तिको लागि आवश्यक कदम” भएको बताउँदै यो आक्रमण कुनै रेजिम परिवर्तनका लागि नभएको र थप आक्रमण त्यसबाहेकको ‘उकासिने व्यवहार’ भएमा मात्र हुने चेतावनी दिएका छन्। यद्यपि अमेरिकी संसदका केही सदस्यहरूले ट्रम्पको निर्णयको आलोचना गरेका छन्, र यो कदम बिना अनुमतिसहित गरिएको ‘अधिकारको दुरुपयोग’ भएको आरोप लगाएका छन्।

दोस्रो तर्फ, इरानले अमेरिकी–इजरायली आक्रमणको कडा विरोध गरेको छ। इरानका सर्वोच्च नेता आयातोल्लाह अली खामेनेईले यस कदमलाई “अपूरणीय क्षति पुर्‍याउने प्रयास” भन्दै गम्भीर चेतावनी दिएका छन्। इरानी अधिकारीहरूले भनेका छन् कि ती स्थलहरूमा रेडियोधर्मी तत्वहरू नभएको र आक्रमण अघि नै संवेदनशील सामग्री हटाइएको थियो।

यस घटनाले सम्पूर्ण मध्यपूर्व क्षेत्रमा तनाव झन् बढाएको छ। इरानले आक्रमणको जवाफ दिने चेतावनी दिइसकेको छ। रुस र चीनले आक्रमणको निन्दा गर्दै संयुक्त राष्ट्रसंघमा आपतकालीन बैठक बोलाउन माग गरेका छन्। युरोपेली युनियनले भने वार्ता र कूटनीतिक समाधानको मार्ग अँगाल्न सबै पक्षलाई आग्रह गरेको छ। इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहुले भने आक्रमणलाई “ऐतिहासिक र सही निर्णय” को संज्ञा दिएका छन्।

राजनीतिक विश्लेषकहरूका अनुसार, पछिल्ला हप्ताहरूमा इजरायलले इरानमा गरिरहेका आक्रमणहरूमा अमेरिकाको प्रत्यक्ष सहभागिता देखिनु यो पहिलोपटक हो, जसले अबको शक्ति सन्तुलनमा ठूलो असर पार्नसक्ने आँकलन गरिएको छ।

यता अमेरिकी आन्तरिक राजनीतिमा समेत यो घटनाले नयाँ बहस निम्त्याएको छ। कांग्रेसमा यो आक्रमण बिना पूर्वस्वीकृति गरिएको भन्दै कार्यकारी अधिकारको सीमाबारे प्रश्न उठ्न थालेका छन्।

विशेषज्ञहरूले चेतावनी दिँदै भनेका छन् कि यदि कूटनीतिक प्रयासहरू नभए, यो तनावले पूर्ण युद्धमा परिणत हुने खतरा उच्च छ।